Vandaag op 4 mei 2023 herdenken wij ’s avonds om acht uur de militairen van alle krijgsmachtonderdelen die gevallen zijn tijdens de tweede wereldoorlog en en bij latere vredesmissies.
Maar ook herdenken wij de miljoenen mensen die om het leven zijn gebracht door het wrede systeem van het Nationaal Socialisme van Duitsland.
Wij herdenken hier de mensen van de joodse gemeenschap, wij herdenken hier ook de Roma en Sint gemeenschap, wij herdenken hier ook de mensen die om wat voor reden dan ook om het leven zijn gebracht in de vernietigingskampen, onder mensonterende omstandigheden.
Denk hier bij aan Auschwitz Birkenau, BergenBelsen en vele andere plaatsen waar wrede misdaden zijn begaan.
Vanavond wil ik u graag meenemen naar Flossenbürg, een stip op de landkaart van Duitsland in de deelstaat Beieren ,vlak tegen de Tsjechische grens aan.
Concentratiekamp Flossenbürg was een nazi-Duitse gevangenis die gebouwd werd in 1938. Het kamp was berucht om de wreedheden die er gepleegd zijn.
Over drie gevangenen waarvan twee hier om het leven zijn gebracht en de derde vermoord werd in Auschwitz wil ik op deze 4e mei 2023 spreken:
Willem Bauo Schwertmann geboren op 10 oktober 1892 in Beerta
Kornelis Baas geboren op 28 juli 1893 in Oude Pekela
En Berend Meijering geboren op 12 oktober in Bellingwolde
Allen lid van de toen verboden CPN en actief in het verzet tegen de Duitse bezetting.
In de loop van de tweede wereldoorlog werden zij gearresteerd vanwege hun tegenstand tegen de bezetting door Nazi-Duitsland. Via diverse kampen bracht het lot hun samen in Dachau.
Datzelfde wrede lot bepaalde dat zij met zijn drieën op 7 december 1942 gezamenlijk op transport werden gesteld naar Flossenbürg, eigenlijk hun laatste gezamenlijke reis.
Het leven in Flossenbürg was zwaar, zo zwaar dat op 22 maart 1943 Kornelis Baas overleed, vermoord op de leeftijd van 49 jaar. In Pekela ligt er ook een stolperstein voor hem. Zodat wij nooit vergeten.
Willem Bauo Schwertmann werd vermoord op 8 november 1943, 58 jaar oud. Een stolperstein herinnert ons aan zijn leven. Hij is één van diegene die daardoor blijft doorleven in onze gedachten. En er zijn nog tien van die stolpersteine in Beerta
Berend Meijering werd nogmaals op transport gezet, nu naar Auschwitz. Daar werd hij vermoord op 31 december 1944 op de leeftijd van 52 jaar.
Zij kwamen nooit weer, onthoud die woorden, nooit weer.
Deze drie mannen hebben hun leven gegeven , mannen die in verzet durfden te komen tegen de bezetters en daarvoor de hoogste prijs hebben betaald.
Het is vandaag vier mei, en we staan weer stil bij het woord, nooit weer. Een moment die je eigenlijk elke dag zou moeten hebben, één moment van de dag waar je in gedachten zou moeten zeggen, nooit weer.
Maar de werkelijkheid komt elke dag bij ons binnen, overal in de wereld worden nog steeds mensen slachtoffer van oorlogen en van misdaden tegen de menselijkheid.
En daarom is het belangrijk dat wij op elke 4 mei steeds weer zeggen, en ook in de toekomst, nooit weer.
